چَکامه خوان

شعر و دکلمه - ارغنون دل

چَکامه خوان

شعر و دکلمه - ارغنون دل

دو بیتی های بابا طاهر عریان - م

 

غمم غم بی و همراز دلم غم

غمم همصحبت و همراز و همدم

غمت مهله که مو تنها نشینم

مریزا بارک الله مرحبا غم

 

دو زلفانت گرم تار ربابم

چه میخواهی ازین حال خرابم

ته که با مو سر یاری نداری

چرا هر نیمه شو آیی بخوابم

 

مو آن محنت کش حسرت نصیبم

که در هر ملک و هر شهری غریبم

نه بو روزی که آیی بر سر من

بوینی مرده از هجرحبیبم

 

مو آن دل داده یکتا پرستم

که جام شرک و خود بینی شکستم

منم طاهر که در بزم محبت

محمد را کمینه چاکرستم

 

مو آن بحرم که در ظرف آمدستم

چو نقطه بر سر حرف آمدستم

بهر الفی الف قدی بر آیو

الف قدم که در الف آمدستم

 

من آن مسکین تذروبی پرستم

من آن سوزنده شمع بی‌سرستم

نه کار آخرت کردم نه دنیا

یکی خشکیده نخل بی‌برستم

 

بروی دلبری گر مایلستم

مکن منعم گرفتار دلستم

خدا را ساربان آهسته میران

که من واماندهٔ این قافلستم

 

به عشقت ای دلارا نگروستم

نوید وصل تو تا نشنوستم

بدل تخم وفایت کشتم آخر

بجز اندوه و خواری ندروستم

 

بشو یاد تو ای مه پاره هستم

بروز از درد و غم بیچاره هستم

تو داری در مقام خود قراری

مویم که در جهان آواره هستم

 

اگر آئی بجانت وانواجم

وگر نائی به هجرانت گداجم

ته هر دردی که داری بر دلم نه

بمیرم یا بسوجم یا بساجم

 

الهی ار بواجم ور نواجم

ته دانی حاجتم را مو چه واجم

اگر بنوازیم حاجت روا بی

وگر محروم سازی مو چه ساجم

 

دلم دردین و نالین چه واجم

رخم گردین و خاکین چه واجم

بگردیدم به هفتاد و دو ملت

بصد مذهب منادین چه واجم

 

نمیدانم که رازم با که واجم

غم و سوز وگدازم با که واجم

چه واجم هر که ذونه میکره فاش

دگر راز و نیازم با که واجم

 

به آهی گنبد خضرا بسوجم

فلک را جمله سر تا پا بسوجم

بسوجم ار نه کارم را بساجی

چه فرمائی بساجی یا بسوجم

 

نذونی ای فلک که مستمندم

وامو پر بد مکه که دردمندم

بیک گردش که میکردی ببینی

چو رشته مو بسامانت ببندم

 

مو که چون اشتران قانع به خارم

جهازم چوب و خرواری ببارم

بدین مزد قلیل و رنج بسیار

هنوز از روی مالک شرمسارم

 

بوره ای روی تو باغ بهارم

خیالت مونس شبهای تارم

خدا دونه که در دنیای فانی

بغیر عشق ته کاری ندارم

 

همه شو تا سحر اختر شمارم

که ماه رویت آیو در کنارم

شوان گوشم بدر چشمم براهت

گذاری تا بکی در انتظارم

 

شوان استارگان یک‌یک شمارم

براهت تا سحر در انتظارم

پس از نیمه شوان که ته نیایی

زدیده اشک چون باران ببارم

 

از آن انگشت نمای روزگارم

که دور افتاده از یار و دیارم

ندونم قصد جان کردن بناحق

بجز بر سرزدن چاره ندارم

 

از آن دلخسته و سینه فگارم

که گریان در ته سنگ مزارم

بواجندم که ته شوری نداری

سرا پا شور دارم شر ندارم

 

غم عالم همه کردی ببارم

مگر مو لوک مست سر قطارم

مهارم کردی و دادی به ناکس

فزودی هر زمان باری ببارم

 

کافرم گر منی آلاله کارم

کافرم گر منی آبش بدارم

کافرم گر منی نامش برم نام

دو صد داغ دل از آلاله دارم

 

هزاران ملک دنیا گر بدارم

هزاران ملک عقبی گر بدارم

بوره ته دلبرم تا با ته واجم

که بی روی تو آنرا گر بدارم

 

غم عشق تو مادر زاد دیرم

نه از آموزش استاد دیرم

بدان شادم که از یمن غم تو

خراب آباد دل آباد دیرم

 

ز دست چرخ گردون داد دیرم

هزاران ناله و فریاد دیرم

نشنید دستانم با خس و خار

چگونه خاطر خود شاد دیرم

 

مو از قالوا بلی تشویش دیرم

گنه از برگ و باران بیش دیرم

اگر لاتقنطوا دستم نگیرد

مو از یاویلنا اندیش دیرم

 

مو از جور بتان دل ریش دیرم

زلاله داغ بر دل بیش دیرم

چو فردا نامه خوانان نامه خوانند

من شرمنده سر در پیش دیرم

 

ز عشقت آتشی در بوته دیرم

در آن آتش دل و جان سوته دیرم

سگت ار پا نهد بر چشمم ای دوست

بمژگان خاک راهش رو ته دیرم

 

بسر شوق سر کوی ته دیرم

بدل مهر مه روی ته دیرم

بت من کعبهٔ من قبلهٔ من

ته ای هر سو نظر سوی ته دیرم

 

هزاران غم بدل اندوته دیرم

هزار آتش بجان افروته دیرم

بیک آه سحر کز دل برآرم

هزاران مدعی را سوته دیرم

 

زعشقت آتشی در بوته دیرم

در آن آتش دل و جان سوته دیرم

سگت ار پا نهد بر چشمم ایدوست

بمژگان خاک پایش روته دیرم

 

دلی نازک بسان شیشه دیرم

اگر آهی کشم اندیشه دیرم

سرشکم گر بود خونین عجب نیست

مو آن نخلم که در خون ریشه دیرم

 

زهجرانت هزار اندیشه دیرم

همیشه زهر غم در شیشه دیرم

ز نا سازی بخت و گردش چرخ

فغان و آه و زاری پیشه دیرم

 

مو آن رندم که عصیان پیشه دیرم

بدستی جام و دستی شیشه دیرم

اگر تو بیگناهی رو ملک شو

من از حوا و آدم ریشه دیرم

 

بسر غیر ته سودائی ندیرم

بدل جز ته تمنائی ندیرم

خدا دونه که در بازار عشقت

بجز جان هیچ کالائی ندیرم

 

بغیر ته دگر یاری ندیرم

به اغیاری سر و کاری ندیرم

بدکان ته آن کاسد متاعم

که اصلا روی بازاری ندیرم

 

همه عالم پر از کرد چه سازم

چو مو دلها پر از درد چه سازم

بکشتم سنبلی دامان الوند

همواز طالعم زرد چه سازم

 

بدل درد غمت باقی هنوزم

کسی واقف نبو از درد و سوزم

نبو یک بلبل سوته به گلشن

به سوز مو نبو کافر به روزم

 

فلک بر هم زدی آخر اساسم

زدی بر خمرهٔ نیلی لباسم

اگر داری برات از قصد جانم

بکن آخر ازین دنیا اساسم

 

بشم واشم ازین عالم بدر شم

بشم از چین و ما چین دورتر شم

بشم از حاجیان حج بپرسم

که این دوری بسه یا دورتر شم

 

قدح بر گیرم و سیر گلان شم

بطرف سبزه و آب روان شم

دو سه جامی زنم با شادکامی

وایم مست و بسیرلالیان شم

 

خدایا واکیان شم واکیان شم

بدین بیخانمانی واکیان شم

همه از در برانند سوته آیم

ته که از در برانی واکیان شم

 

ز وصلت تا بکی فرد آیم و شم

جگر پر سوز و پر درد آیم و شم

بموگوئی که در کویم نیایی

مو تا کی با رخ زرد آیم و شم

 

سر کویت بتا چند آیم و شم

ز وصلت بی نوا چند آیم و شم

بکویت تا ببیند دیده رویت

نترسی از خدا چند آیم و شم

 

مو که مست از می انگور باشم

چرا از نازنینم دور باشم

مو که از آتشت گرمی نوینم

چرا از دود محنت کور باشم

 

به این بی آشنایی برکیاشم

به این بی خانمانی برکیاشم

همه گر مو برونند واته آیم

ته از در گر برونی برکیاشم

 

بیا یک شو منور کن اطاقم

مهل در محنت و درد فراقم

به طاق جفت ابروی تو سوگند

که همجفت غمم تا از تو طاقم

 

شبی نالم شبی شبگیر نالم

ز جور یار و چرخ پیر نالم

گهی همچون پلنگ تیر خورده

گهی چون شیر در زنجیر نالم

 

مو که آشفته حالم چون ننالم

شکسته پر و بالم چون ننالم

همه گویند فلانی چند نالی

تو آیی در خیالم چون ننالم

 

مو کز سوته دلانم چون ننالم

مو کز بی حاصلانم چون ننالم

بگل بلبل نشیند زار نالد

مو که دور از گلانم چون ننالم

 

دلم زار و حزینه چون ننالم

وجودم آتشینه چون ننالم

بمو واجن که طاهر چند نالی

چو مرگم در کمینه چون ننالم

 

وای ازین دل که نی هرگز بکامم

وای ازین دل که آزارد مدامم

وای ازین دل که چون مرغان وحشی

نچیده دانه اندازد بدامم

 

بیته بالین سیه مار به چشمم

روج روشن شو تار به چشمم

بیته ای نو گل باغ امیدم

گلستان سربسر خار به چشمم

 

بیته گلشن چو زندان بچشمم

گلستان آذرستان بچشمم

بیته آرام و عمر و زندگانی

همه خواب پریشان بچشمم

 

دلا از دست تنهایی بجانم

ز آه و نالهٔ خود در فغانم

شبان تار از درد جدایی

کند فریاد مغز استخوانم

 

قلم بتراشم از هر استخوانم

مرکب گیرم از خون رگانم

بگیرم کاغذی از پردهٔ دل

نویسم بهر یار مهربانم

 

مو آن دلدادهٔ بی خانمانم

مو آن محنت نصیب سخت جانم

مو آن سرگشته خارم در بیابان

که چون بادی وزد هر سو دوانم

 

به خنجر گر برآرند دیدگانم

در آتش گر بسوزند استخوانم

اگر بر ناخنانم نی بکوبند

نگیرم دل ز یار مهربانم

 

مو آن آزردهٔ بی خانمانم

مو آن محنت نصیب سخت جانم

مو آن سرگشته خارم در بیابون

که هر بادی وزد پیشش دوانم

 

فلک کی بشنود آه و فغانم

بهر گردش زند آتش بجانم

یک عمری بگذرانم با غم و درد

بکام دل نگردد آسمانم

 

کنون داری نظر گو واکیانم

ز جورت در گدازه استخوانم

بکه اندیشه‌ای بیداد پیشه

که آهم تیر بو ناله کمانم

 

تو خود گفتی که مو ملاح مانم

به آب دیدکان کشتی برانم

همی ترسم که کشتی غرق وابو

درین دریای بی پایان بمانم

 

مو آن رندم که پا از سر ندونم

سراپایی بجز دلبر ندونم

دلارامی کز او دل گیرد آرام

بغیر از ساقی کوثر ندونم

 

دلم دور است و احوالش ندونم

کسی خواهد که پیغامش رسونم

خداوندا ز مرگم مهلتی ده

که دیداری بدیدارش رسونم

 

سر کوه بلند چندان نشینم

که لاله سر بر آره مو بچینم

الاله بیوفا بی بیوفا بی

نگار بیوفا چون مو گزینم

 

خوشا روزی که دیدار ته وینم

گل و سنبل ز رخسار ته چینم

بیا بنشین که تا وینم شو و روز

جمالت ای نگار نازنینم

 

شبی خواهم که پیغمبر ببینم

دمی با ساقی کوثر نشینم

بگیرم در بغل قبر رضا را

در آن گلشن گل شادی بچینم

 

بوره روزی که دیدار ته وینم

گل و سنبل به دیدار تو چینم

بوره بنشین برم سالان و ماهان

که تا سیرت بوینم نازنینم

 

گلستان جای تو ای نازنیننم

مو در گلخن به خاکستر نشینم

چه در گلشن چه در گلخن چه صحرا

چو دیده واکرم جز ته نوینم

 

به صحرا بنگرم صحرا ته وینم

به دریا بنگرم دریا ته وینم

بهر جا بنگرم کوه و در و دشت

نشان روی زیبای ته وینم

 

خوش آنساعت که دیدار ته وینم

کمند عنبرین تار ته وینم

نوینه خرمی هرگز دل مو

مگر آن دم که رخسار ته وینم

 

الهی دشمنت را خسته وینم

به سینه اش خنجری تا دسته وینم

سر شو آیم احوالش بپرسم

سحر آیم مزارش بسته وینم

 

اگر جسمم بسوزی سوته خواهم

اگر چشمم بدوزی دوته خواهم

اگر باغم بری تا گل بچینم

گلی همرنگ و همبوی ته خواهم

 

بیا سوته دلان گردهم آئیم

سخنها واکریم غم وانمائیم

ترازو آوریم غمها بسنجیم

هر آن سوته تریم وزنین تر آئیم

 

نمیدانم که سرگردان چرایم

گهی نالان گهی گریان چرایم

همه دردی بدوران یافت درمان

ندانم مو که بیدرمان چرایم

 

ز حال خویشتن مو بیخبر بیم

ندونم در سفر یا در حضر بیم

فغان از دست تو ای بیمروت

همین ذونم که عمری دربدر بیم

 

بوره یکدم بنالیم و بسوجیم

از آنرویی که هر دو تیره روجیم

ته بلبل حاش لله مثل مو نی

نبو جز درد و غم یک عمر روجیم

 

عزیزا ما گرفتار دو دردیم

یکی عشق و دگر در دهر فردیم

نصیب کس مباد این غم که ما راست

جمالت یک نظر نادیده مردیم

 

بیا تا دست ازین عالم بداریم

بیا تا پای دل از گل برآریم

بیا تا بردباری پیشه سازیم

بیا تا تخم نیکوئی بکاریم

 

بوره کز دیده جیحونی بسازیم

بوره لیلی و مجنونی بسازیم

فریدون عزیزم رفتی از دست

بوره کز نو فریدونی بسازیم

 

بوره سوته دلان با ما بنالیم

زدست یار بی پروا بنالیم

بشیم با بلبل شیدا به گلشن

اگر بلبل نناله ما بنالیم