دو بیتی های بابا طاهر عریان - ی

 

دیم یک عندلیب خوشنوائی

که می‌نالید وقت صبحگاهی

بشاخ گلبنی با گل همی گفت

که یارا بی وفایی بی وفائی

 

فلک در قصد آزارم چرائی

گلم گر نیستی خارم چرائی

ته که باری ز دوشم بر نداری

میان بار سربارم چرایی

 

سر راهت نشینم تا بیایی

در شادی بروی ما گشایی

شود روزی بروز مو نشینی

که تا وینی چه سخت بیوفائی

تو آری روز روشن را شب از پی

شده کون و مکان از قدرتت حی

حقیقت بشنو از طاهر که گردید

بیک کن خلقت هر دو جهان طی

ته کت نازنده چشمان سرمه سائی

ته کت زیبنده بالا دلربایی

ته کت مشکین دو گیسو در قفائی

بمو واجی که سرگردان چرائی

عزیزان از غم و درد جدایی

به چشمانم نمانده روشنائی

بدرد غربت و هجرم گرفتار

نه یار و همدمی نه آشنائی

به هر شام و سحر گریم بکوئی

که جاری سازم از هر دیده جوئی

مو آن بی طالعم در باغ عالم

که گل کارم بجایش خار روئی

ز کشت خاطرم جز غم نروئی

ز باغم جز گل ماتم نروئی

ز صحرای دل بیحاصل مو

گیاه ناامیدی هم نروئی

  

الهی دل بلا بی دل بلا بی

گنه چشمان کره دل مبتلا بی

اگر چشمان نکردی دیده بانی

چه داند دل که خوبان در کجابی

 

غم عالم نصیب جان ما بی

بدور ما فراغت کیمیا بی

رسد آخر بدرمان درد هرکس

دل ما بی که دردش بیدوا بی

 

وای آن روزی که قاضی مان خدا بی

به میزان و صراطم ماجرا بی

بنوبت میروند پیر و جوانان

وای آنساعت که نوبت زان ما بی

 

صفا هونم صفا هونم چه جابی

که هر یاری گرفتم بیوفا بی

بشم یکسر بتازم تا به شیراز

که در هر منزلی صد آشنا بی

 

عاشق آن به که دایم در بلا بی

ایوب آسا به کرمان مبتلا بی

حسن آسا بدستش کاسهٔ زهر

حسین آسا بدشت کربلا بی

 

بدام دلبری دل مبتلا بی

که هجرانش بلا وصلش بلا بی

درین ویرانه دل جز خون ندیدم

نه دل گویی که دشت کربلا بی

 

جهان بی‌وفا زندان ما بی

گل غم قسمت دامان ما بی

غم یعقوب و محنت‌های ایوب

همه گویا نصیب جان ما بی

 

بسوی باغ و بستان لاله وابی

همه موها مثال ژاله وا بی

وگر سوی خراسان کاروان را

رهانم مو سوی بنگاله وا بی

 

زمشک‌تر سیه‌تر سنبلت بی

هزاران دل اسیر کاکلت بی

زآه و ناله تاثیری ندیدم

زخارا سخت‌تر گویا دلت بی

 

بدریای غمت دل غوطه‌ور بی

مرا داغ فراقت بر جگر بی

ز مژگان خدنگت خورده‌ام تیر

که هر دم سوج دل زان بیشتر بی

 

مدامم دل براه و دیده تر بی

شراب عیشم از خون جگر بی

ببویت زندگی یابم پس از مرگ

ترا گر بر سر خاکم گذر بی

 

ز آهم هفت گردون پر شرر بی

زمژگانم روان خون جگر بی

ته که هرگز دلت از غم نسوجه

کجا از سوته دیلانت خبر بی

 

خوشا آندل که از خود بیخبر بی

ندونه در سفر یا در حضر بی

بکوه و دشت و صحرا همچو مجنون

پی لیلی دوان با چشم تر بی

 

شبم از روز و روز از شو بتر بی

دل آشفته‌ام زیر و زبر بی

شو و روز از فراقت نالهٔ مو

چو آه سوته جانان پر شرر بی

 

چه خوش بی‌مهربانی هر دو سر بی

که یکسر مهربانی دردسر بی

اگر مجنون دل شوریده‌ای داشت

دل لیلی از آن شوریده تر بی

 

مدامم دل پر از خون جگر بی

چو شمع آتش بجان و دیده تر بی

نشینم بر سر راهت شو و روز

که تا روزی ترا بر مو گذر بی

 

دل از دست غمت زیر و زبر بی

بچشمان اشکم از خون جگر بی

هران یاری چو مو پرناز دیره

دلش پر غصه جانش پر شرر بی

 

هر آن باغی که نخلش سر بدر بی

مدامش باغبون خونین جگر بی

بباید کندنش از بیخ و از بن

اگر بارش همه لعل و گهر بی

 

شوم از شام یلدا تیره‌تر بی

درد دلم ز بودردا بتر بی

همه دردا رسن آخر بدرمون

درمان درد ما خود بی اثر بی

 

دل تو کی ز حالم با خبر بی

کجا رحمت باین خونین جگر بی

تو که خونین جگر هرگز نبودی

کی از خونین جگرها با خبر بی

 

خوشا آندل که از غم بهره‌ور بی

بر آندل وای کز غم بی‌خبر بی

ته که هرگز نسوته دیلت از غم

کجا از سوته دیلانت خبر بی

 

هر آنکس مال و جاهش بیشتر بی

دلش از درد دنیا ریشتر بی

اگر بر سر نهی چون خسروان تاج

به شیرین جانت آخر نیشتر بی

 

هر آنکس با تو قربش بیشتر بی

دلش از درد هجران ریشتر بی

اگر یکبار چشمانت بوینم

بجانم صد هزاران نیشتر بی

 

خور آئین چهره‌ات افروته‌تر بی

بجانم تیر عشقت دوته‌تر بی

چرا خال رخت دونی سیاهه

هر آن نزدیک خور بی سوته‌تر بی

 

زخور این چهره‌ات افروته‌تر بی

تیر عشقت بجانم روته‌تر بی

مرا اختر بود خال سیاهت

ز مو یارا که اختر سوته‌تر بی

 

چه خوش بی وصلت ای مه امشبک بی

مرا وصل تو آرام دلک بی

زمهرت ای مه شیرین چالاک

مدامم دست حسرت بر سرک بی

 

دلا راهت پر از خار و خسک بی

گذرگاه تو بر اوج فلک بی

شب تار و بیابان دور منزل

خوشا آنکس که بارش کمترک بی

 

شب تار و بیابان پرورک بی

در این ره روشنایی کمترک بی

گر از دستت برآید پوست از تن

بیفکن تا که بارت کمترک بی

 

دلا راه تو پر خار و خسک بی

درین ره روشنایی کمترک بی

گر از دستت بر آید پوست از تن

بیفکن تا که بارت کمترک بی

 

زشورانگیزی چرخ و فلک بی

که دایم چشم بختم پر نمک بی

دمادم دود آهم تا سما بی

پیاپی سیل اشکم تا سمک بی

 

دلم بلبل صفت حیران گل بی

درونم چون درخت پی بگل بی

خونابه بار دیرم ارغوان وار

درخت نهله بارش خون دل بی

 

قدم دایم ز بار غصه خم بی

چو مو محنت کشی در دهر کم بی

مو هرگز از غم آزادی ندیرم

دل بی طالع مو کوه غم بی

 

قدم دایم زبار غصه خم بی

چو مو خونین دلی در دهر کم بی

زغم یکدم مو آزادی ندیرم

دل بیچارهٔ مو کوه غم بی

 

به لامردم مکان دلبرم بی

سخنهای خوشش تاج سرم بی

اگر شاهم ببخشد ملک شیراز

همان بهتر که دلبر در برم بی

 

نپنداری که زندان خوشترم بی

سرم بو گوی میدان خوشترم بی

چو گلخن تار و تاریکه به چشمم

گلستان بی ته زندان خوشترم بی

 

گر آن نامهربانم مهربان بی

چرا از دیدگانم خون روان بی

اگر دلبر بمو دلدار می‌بو

چرا در تن مرا نه دل نه جان بی

 

دلم از سوز عشق آتش بجان بی

بکامم زهر از آن شکر دهان بی

همان دستان که با ته بی بگردن

کنونم چون مگس بر سر زنان بی

 

جهان خوان و خلایق میهمان بی

گل امروز مو فردا خزان بی

سیه چالی که نامش را نهند گور

بما واجن که اینت خانمان بی

 

خدایی که مکانش لامکان بی

صفابخش جمال گلرخان بی

پدید آرندهٔ روز و شب و خلق

که بر هر بنده او روزی رسان بی

 

هزاران لاله و گل در جهان بی

همه زیبا به چشم دیگران بی

آلالهٔ مو به زیبایی درین باغ

سرافراز همه آلالیان بی

 

ز بیداد فلک یارون امان بی

امان جستن روز آخرزمان بی

اگر پاره کرم یخه بجا بو

که وامو آسمان پرسرگران بی

 

سخن از هر چه واجم واتشان بی

حدیث از بیش و از کم واتشان بی

بدریا گر روم گوهر بر آرم

هر آن گوهر که وینم واتشان بی

 

خوشا آنانکه الله یارشان بی

بحمد و قل هو الله کارشان بی

خوشا آنانکه دایم در نمازند

بهشت جاودان بازارشان بی

 

چه واجم هر چه واجم واته‌شان بی

سخن از بیش و از کم واته‌شان بی

بدریا مو شدم گوهر برآرم

هر آن گوهر که دیدم واته‌شان بی

 

سیه بختم که بختم واژگون بی

سیه روجم که روجم سرنگون بی

شدم آوارهٔ کوی محبت

زدست دل که یارب غرق خون بی

 

من آن شمعم که اشکم آتشین بی

که هر سوته دلی حالش همین بی

همه شب گریم و نالم همه روز

بیته شامم چنان روزم چنین بی

 

زدست عشق هر شو حالم این بی

سریرم خشت و بالینم زمین بی

خوشم این بی که موته دوست دیرم

هر آن ته دوست داره حالش این بی

 

دو چشمانت پیالهٔ پر ز می بی

خراج ابروانت ملک ری بی

همی وعده کری امروز و فردا

نمیدانم که فردای تو کی بی

 

گلان فصل بهاران هفته‌ای بی

زمان وصل یاران هفته‌ای بی

غنیمت دان وصال لاله رویان

که گل در لاله زاران هفته‌ای بی

 

الاله کوهساران هفته ای بی

بنفشه جو کناران هفته‌ای بی

منادی میکره شهرو به شهرو

وفای گلعذاران هفته‌ای بی

 

بهار آیو به هر شاخی گلی بی

بهر لاله هزاران بلبلی بی

بهر مرزی نیارم پا نهادن

مبو کز مو بتر سوز دلی بی

 

همه دل ز آتش غم سوتنی بی

بهرجان سوز هجر افروتنی بی

که از دست اجل بر تن قبائی

اگر شاه و گدائی دوتنی بی

 

بدنیای دنی کی ماندنی بی

که دامان بر جهان افشاندنی بی

همی لا تقنطوا خوانی عزیزا

دلا یا ویلنا هم خواندنی بی

 

یقینم حاصله که هرزه گردی

ازین گردش که داری برنگردی

بروی مو ببستی هر رهی را

بدین عادت که داری کی ته مردی

 

مو را نه فکر سودایی نه سودی

نه در دل فکر بهبودی نه بودی

نخواهم جو کنار و چشمه سارون

که هر چشمم هزارون زنده رودی

 

اگر دردم یکی بودی چه بودی

وگر غم اندکی بودی چه بودی

به بالینم طبیبی یا حبیبی

ازین هر دو یکی بودی چه بودی

 

از آن روزیکه ما را آفریدی

بغیر از معصیت چیزی ندیدی

خداوندا بحق هشت و چارت

ز ما بگذر شتر دیدی ندیدی

 

بمو واجی چرا ته بیقراری

چو گل پروردهٔ باد بهاری

چرا گردی بکوه و دشت و صحرا

بجان او ندارم اختیاری

 

همه روزم فغان و بیقراری

شوان بیداری و فریاد و زاری

بمو سوجه دل هر دور و نزدیک

ته از سنگین دلی پروا نداری

 

خدایا دل ز مو بستان بزاری

نمی‌آید ز مو بیمار داری

نمیدونم لب لعلش به خونم

چرا تشنه است با این آبداری

 

مرا دیوانه و شیدا ته دیری

مرا سرگشته و رسوا ته دیری

نمیدونم دلم دارد کجا جای

همیدونم که دردی جا ته دیری

 

نگارینا دل و جانم ته دیری

همه پیدا و پنهانم ته دیری

نمیدانم که این درد از که دیرم

همیدانم که درمانم ته دیری

 

مسلسل زلف بر رخ ریته دیری

گل و سنبل بهم آمیته دیری

پریشان چون کری زلف دو تا را

بهر تاری دلی آویته دیری

 

برویت از حیا خوی ریته دیری

دو ابرویت بناز آمیته دیری

به سحر دیده در چاه زنخدان

بسی هاروت دل آویته دیری

 

سمن زلفا بری چون لاله دیری

ز نرگس ناز در دنباله دیری

از آن رو سه بمهرم بر نیاری

که در سرناز چندین ساله دیری

 

غم اندر سینهٔ مو خانه دیری

چو ویرانه که بوم آشانه دیری

فلک اندر دل مسکین مو نه

ازین غم هرچه در انبانه دیری

 

کشیمان ار بزاری از که ترسی

برانی گر بخواری از که ترسی

مو با این نیمه دل از کس نترسم

دو عالم دل ته داری از که ترسی

 

کشم آهی که گردون پر شرر شی

دل دیوانه‌ام دیوانه‌تر شی

بترس از برق آه سوته دیلان

که آه سوته دیلان کارگر شی

 

دل دیوانه‌ام دیوانه‌تر شی

خرابه خانه‌ام ویرانه‌تر شی

کشم آهی که گردون را بسوجم

که آه سوته دیلان کارگر شی

 

دل بی عشق را افسردن اولی

هر که دردی نداره مردن اولی

تنی که نیست ثابت در ره عشق

ذره ذره به آتش سوتن اولی

 

در اشکم بدامان ریته اولی

خون دلم ز چشمان ریته اولی

بکس حرفی ز جورت وانواجم

که حرف جور پنهان ریته اولی

 

دل ار عشقت نداره مرده اولی

روان بی درد عشق افسرده اولی

سحر بلبل زند در گلشن آواز

که گل بی عشق حق پژمرده اولی

 

اگر دل دلبری دلبر کدامی

وگر دلبر دلی دل را چه نامی

دل و دلبر بهم آمیته وینم

ندانم دل که و دلبر کدامی

 

کسیکه ره بفریادم برد نی

خبر بر سرو آزادم برد نی

همه خوبان عالم جمع گردند

کسیکه یادت از یادم برد نی

 

شبی ناید ز اشکم دیده تر نی

سرشکم جاری از خون جگر نی

شو و روجم رود با نالهٔ زار

ته را از حال زار مو خبر نی

 

دل شاد از دل زارش خبر نی

تن سالم زبیمارش خبر نی

نه تقصیره که این رسم قدیمه

که آزاد از گرفتارش خبر نی

 

ته که دور از منی دل در برم نی

هوایی غیر وصلت در سرم نی

بجانت دلبرا کز هر دو عالم

تمنای دگر جز دلبرم نی

 

دلی چون مو بغم اندوته ای نی

زری چون جان مو در بوته‌ای نی

بجز شمعم ببالین همدمی نه

که یار سوته دل جز سوته‌ای نی

 

زدل مهر تو ای مه رفتنی نی

غم عشقت بهر کس گفتنی نی

ولیکن شعله مهر و محبت

میان مردمان بنهفتنی نی

 

مو آن باز سفیدم همدانی

لانه در کوه دارم سایبانی

به بال خود پرم کوهان به کوهان

به چنگ خود کرم نخجیر بانی

 

گرم خوانی ورم رانی ته دانی

گرم درتش بسوزانی ته دانی

ورم بر سر زنی الوند و میمند

همی واجم خدا جانی ته دانی

 

هر آن کالوند دامان مو نشانی

دامان از هر دو عالم در کشانی

اشک خونین پاشم از راه الوند

تا که دلبر بپایش برفشانی

 

بیته یکدم دلم خرم نمانی

اگر رویت بوینم غم نمانی

اگر درد دلم قسمت نمایند

دلی بی غم درین عالم نمانی

 

من دل سوته را لایق ندونی

که در دیوان عشاقت بخونی

هزارون بارم از خونی ببو کم

ز تو زیرا که بحر بیکرونی

 

بمیرم تا ته چشم‌تر نبینی

شرار آه پر آذر نبینی

چنانم آتش عشقت بسوجه

که از مو مشت خاکستر نبینی

 

به قبرستان گذر کردم صباحی

شنیدم ناله و افغان و آهی

شنیدم کله‌ای با خاک می‌گفت

که این دنیا نمی‌ارزد بکاهی

 

بنادانی گرفتم کوره راهی

ندانستم که می‌افتم بچاهی

بدل گفتم رفیقی تا به منزل

ندانستم رفیق نیمه راهی

 

ته که خورشید اوج دلربایی

چنین بیرحم و سنگین دل چرایی

به اول آنهمه مهر و محبت

به آخر راه و رسم بی وفایی

 

نگار تازه خیز ما کجایی

بچشمان سرمه ریز ما کجایی

نفس بر سینهٔ طاهر رسیده

دم رفتن عزیز ما کجایی

 

ته که نوشم نه‌ای نیشم چرایی

ته که یارم نه‌ای پیشم چرایی

ته که مرهم نه‌ای بر داغ ریشم

نمک پاش دل ریشم چرایی

 

ز دل بیرون نبجتم ناله نایی

ز مژگان تر مو ژاله نایی

شوی نایه که مو خوابت بوینم

به بخت مو به چشم لاله نایی

 

عزیزون از غم و درد جدایی

به چشمونم نمانده روشنایی

گرفتارم بدام غربت و درد

نه یار و همدمی نه آشنائیی

 

مو احوالم خرابه گر تو جویی

جگر بندم کبابه گر تو جویی

ته که رفتی و یار نو گرفتی

قیامت هم حسابه گر تو جویی

 

به جز این مو ندارم آرزویی

که باشد همدم مو لاله‌رویی

اگر درد دلم واجم به کوهان

دگر در کوهساران گل نرویی